εξωσκελετός ή εξωτερικός σκελετός

Τυπικό γνώρισμα των αρθροπόδων, στα οποία ο ε. αναπτύσσεται περισσότερο από αυτόν των άλλων ζώων. Ο ε. αποτελείται γενικά από χιτίνη, ουσία που εκκρίνεται από τα κύτταρα του υποκείμενου επιθηλίου· σε ορισμένες περιπτώσεις η χιτίνη διαποτίζεται με άλατα ανθρακασβεστίου που προσδίδουν στον ε. μεγάλη σκληρότητα. Επειδή με την πάροδο του χρόνου η ελαστικότητα του ε. εξαφανίζεται, το σώμα των ζώων απαλλάσσεται περιοδικά από αυτόν, αφού προηγουμένως σχηματιστεί ένα άλλος ε., περισσότερο ελαστικός. Το όστρακο των μαλακίων είναι επίσης ένας ε. αλλά ασβεστολιθικός, που εκκρίνεται από τον υποκείμενο μανδύα. Στα διάφορα σπονδυλόζωα, όπως σε μερικά θωρακοφόρα ψάρια, μερικά ερπετά (χελώνια, κροκοδείλια) και ορισμένα θηλαστικά (π.χ. φολιδωτά, δασύπους - αρμαδίλος), ο ε. αποτελείται από πλάκες ή από οστέινα ή κεράτινα λέπια. Τμήμα εξωτερικού σκελετού ενός αρθρόποδου με το σχετικό μυϊκό σύστημα, σε σύγκριση με το ανάλογο τμήμα ενδοσκελετού ενός σπονδυλόζωου.